Vallei Vreemdeling

Zou ik muzikant en liedjesschrijver zijn dan had ik vast al eens een nummer geschreven met de titel 'Valley Of Strangers'. Waar dat dan over zou gaan?

De thematiek zou de regio Ede en haar inwoners hebben. Over de plaats met stadsallure aan de onderkant van de Veluwe. Daar waar zo'n 70.000 duizend mensen samenwonen. En ik mag er over meepraten, sinds begin 2007 hoor ik daar ook bij. Om met Herman Finkers te spreken: "Ik ben me er ééntje".

Vanuit het hoge noorden maakte ik in midden jaren '80 voor het eerst kennis met Ede. Als onderdeel van het middelbaar onderwijs verbleef ik aantal dagen op een praktijkschool aan de Zandlaan. Techniek stond er op het programma. Flarden persoonlijke herinneringen schieten nu voorbij. Elektrische bedrading bij brandstofmotoren aanbrengen. Een wandeling met een klasgenote in het Hoekelumsche bosch. De film Mad Max gezien in de Reehorst.

Op dat moment niet vermoedend dat ik als import-Edenaar, hierover meer dan 25 jaar later, nog eens zou gaan schrijven. Ik ben intussen vallei-allochtoon geworden. Dat heeft dan niets te maken met land van afkomst, huidskleur of aanhangen van een bepaald geloof. Nee, ik behoor simpelweg niet tot de mensen die in Ede geboren en getogen zijn, maar woon er wel. Ik ben daardoor onderdeel van een enorme groep waar hetzelfde voor geldt.

Authentieke en autochtone Edenaren zijn dun gezaaid. Als een dorp heeft beslist zich als groeikern te gaan profileren dan heb je heel veel mensen van buiten nodig. Die zijn hier dan ook in vele soorten en maten. Het is hier eigenlijk een metropool maar dan in het klein. Voor iemand die zo'n 35 jaar lang in een klein dorpje heeft gewoond is Ede dan qua grootte ook de limiet als woonplaats. Maar het bevalt mij er prima.

Tussen grefo's, refo's en andere kerkelijke genootschappen. Tussen Turken, Marokkanen en anderen afkomstig uit landen met een hoog exotisch gehalte. Tussen progressief, liberaal en conservatief denkende Edenaren van allerlei pluimage. De lijst aan verscheidenheid is lang. Ik maak nu dan ook deel uit van een multi-culturele samenleving op micro-niveau. Voor mij persoonlijk is het goed vertoeven als vreemdeling in de vallei... laat maar zeggen als (vr)edenaar.

Haat-Imam

Vrije meningsuiting. Is dat niet het onbelemmerd kunnen ventileren van eigen ideeën en denkbeelden? En in het verlengde daarvan, ook dingen van anderen tolereren, hoe haaks het ook staat op eigen denkwijze?

Ik heb er de laatste dagen veelvuldig aan moeten denken. Dit alles in de discussie rond de zogenaamde 'haat-imam'. Deze is uitgenodigd door de vrije universiteit om naar Nederland te komen voor een debat. De nationale politiek boog zich er over. Een kamermeerderheid van CU, SGP, CDA, VVD en PVV is er voor om de desbetreffende persoon te weren. De andere partijen staan ook niet te juichen. Zij kiezen liever voor weerwoord geven dan het werkelijk weren van iemand met ronduit verwerpelijke standpunten.

Wat is wijsheid is in deze zaak? Wat mij persoonlijk erg verbaasd is de opstelling van voornamelijk de PVV. Als er één groep in Nederland is waarbij 'zeggen wat je denkt' als hoofdthema is verheven dan is dat wel de partij van de vrijheid (met grote V?). Vaak zo controversieel zodat men in het buitenland ook wel actie heeft gevoerd om Wilders te beletten ergens te spreken. Daar zouden ze dan ook juist moeten aanvoelen geen belemmering op te werpen. Gewoon een ieder toegang verlenen om te spreken, ongeacht de boodschap.

Maar in dit specifieke geval gaat het om de verkondiging van de radicale islam. Dus nu even geen vrijheid en tolerantie. Meten met verschillende maten dus door de PVV. Verder lijkt het mij een heilloze weg om elke keer te moeten kijken naar een meerderheid in de kamer. Moet bij elke radicale spreker, van welke aard of soort dan ook, dit dan gebeuren? Hangt dus toegang af van de zittende partijen en zetelverdeling. Is wellicht heel democratisch maar ook gewenst?

Deel van deze column is tevens onder de titel 'Twee Maten' als ingezonden stuk in het Nederlands Dagblad
van 21-02-2012 gepubliceerd.

Opstaan Plaats Vergaan?

In de Edese politiek is het iets onrustig. De dame met de welluidende naam Charifa El Kaddouri is uit de fractie van de PVDA gestapt. Ze kan zich niet meer vinden in hoe de partij landelijk de standpunten verkoopt en weerwoord geeft aan het kabinetsbeleid. Althans dat is de formele lezing die ik in de media aangereikt krijg. Om alles kracht bij te zetten heeft ze ook meteen haar lidmaatschap opgezegd.

Tot nu toe bij mij geen opgetrokken wenkbrauwen en denkbeeldige vraagtekens die boven mijn hoofd opstijgen. Waar mensen opereren zijn nu eenmaal conflicten. Soms worden er dan drastische maatregelen genomen omdat haarscheurtjes uiteindelijk uitlopen op een definitieve breuklijn. Dat soort dingen kunnen gebeuren. Ik heb ze zelf ook wel eens meegemaakt.

Maar deze mevrouw blijft zitten waar ze zit en geeft haar zetel niet terug. Op persoonlijke titel gaat ze verder in de plaatselijke politieke arena. Haar onderbouwing is daarbij dat ze met veel voorkeurstemmen aan het begin van haar ambtsperiode aan de start stond. Saillant detail... ze wel heeft ondertekend haar zetel terug te geven bij vertrek lees ik nog ergens.

Het zette mij allemaal aan het denken. Als ik mijn stem uitbreng op een bepaalde (lokale) politicus is dat dan primair op de ideologie en daarna pas op de persoon of juist andersom? Nu heb ik wel eens een hokje rood gekleurd anders dan achter die van de lijsttrekker. Maar welke motivatie daar ook aan ten grondslag lag… ik koos toch wel in eerste instantie voor het programma en de koers die de bijbehorende partij wilde varen.

Als dan de door mij gekozen man/vrouw om wat voor reden opstapt dan valt er een ruimte vrij die ideologisch moet worden opgevuld. Opstaan plaats vergaan? De vraag stellen is hem in dit geval beantwoorden. Mevrouw Kaddouri mag wat mij betreft pas bij de volgende gemeentelijke stoelendans proberen een plekje te bemachtigen.

Rogier Pelgrim

Over de relatie cultuur en Ede heb ik al eens eerder iets geschreven. In de weekendbijlage van een landelijk dagblad stuitte ik onlangs op de CD recensie van 'Our Dear Lady Of The Plains' gemaakt door een (m)edenaar.

Zoiets heeft dan direkt weer gevolgen voor de toestand van enkele van mijn ledematen dan wel zintuigen. Ik sper mijn ogen nog iets meer open en mijn oren nemen een grotere mate van gespitstheid aan dan gewoonlijk. Kortom, het trekt in zo'n geval mijn volle aandacht.

De persoon in kwestie is Rogier Pelgrim en het schrijven en uitvoeren van liedjes blijkt een bovengemiddeld talent van hem te zijn. Nu is het mooie van de huidige tijd dat je zo iets direkt kunt verifiëren. Het internet lijkt een onuitputtelijke bron van zowel nuttige dan wel geheel overbodige informatie. In welke categorie iets valt mag je uiteindelijk als individu bepalen.

Ik was er snel uit. Na wat gerichte zoekacties had ik een heel goed beeld van de singer/songwriter kwaliteiten van de jonge heer Pelgrim. Ik was dan ook aangenaam verrast hem aan te treffen op de voor mij reeds bekende Zalker Sessions. Een heel mooi artistiek project van de oud-Edenaar en beeldkunstenaar Eljee Bergwerff.

Wellicht kom ik de betreffende CD binnenkort tegen en verandert deze dan van eigenaar. Nog beter is dat het debuutalbum naar mij toe wordt gestuurd (adres is bij de redactie bekend). Dit als tegenprestatie voor het portie schaamteloze reclame dat ik hier maak voor een plaatsgenoot. Hoe het verder ook loopt... mijn persoonlijke pelgrimstocht is in ieder geval begonnen.

Zeg Het Maar

Wie op zaterdag zich in het centrum van Ede begeeft loopt een verhoogd risico. Al winkelend is er kans dat je hem tegenkomt. Dan is er de mogelijkheid dat hij je letterlijk in het vizier krijgt. Ik heb het over Cees van Amersfoort die gewapend met een camera mensen aanspreekt.

Sommige Edenaren zijn op hun hoede en hebben een zesde zintuig hiervoor ontwikkeld. Al op grote afstand hebben ze de filmer van Ede TV ontdekt en maken zich dan snel uit de voeten. Anderen zien hun ultieme droom om op televisie te komen binnen handbereik. Opvallend manouvreren ze zich binnen het gezichtsveld van de lens. Hé, hier ben ik!

Cees heeft liever te maken met mensen die hij nietsvermoedend kan benaderen. Die dan plotseling oog in oog met de camera staan. Waarbij vluchten geen optie meer is. Elke keer is er dan weer de hoop op een spontaan gesprek. Maar heel vaak gaat het erg moeizaam. Zo, dit is uw momentje... zeg het maar. Wat moet ik dan zeggen? Alles wat u wilt. Ik heb eigenlijk niets te zeggen. Cees schakelt een tandje bij en vervolgt: Gaat u nog wat leuks doen dit weekend? Heeft u misschien nog wat te klagen? Hij zal de haperende woordenmachine wel aan de praat krijgen.

Ik ga vanavond bowlen. Oh... wat leuk, met wie ga je dan? De bouwsteentjes voor het gesprek stapelen zich langzaam op. Cees probeert er iets van specie tussen te krijgen zodat het nog ergens op gaat lijken. Aan het einde van elk gesprek mag de geïnterviewde dan het magische woord uitspreken. Wel spontaan hoor dicteert de cameraman nog. Als dan 'volgende' heeft geklonken valt er meestal een zware last van de schouders van de winkelende passant. Zo, dat zit er gelukkig op. Cees gaat op zoek naar een volgend slachtoffer en zoomt weldra op iemand anders in.

Toch moet ik iets bekennen. Heel vaak stopt thuis een rondje zappen abrupt bij het lokale Ede TV. Val ik in de nieuwste aflevering van 'Zeg Het Maar' of een herhaling hiervan. Ik blijf kijken en kan moeilijk verklaren waardoor dit komt. Het is zowel letterlijk als figuurlijk goedkope televisie. Gemakkelijker dan dit kun je het eigenlijk niet maken. Met plaatsvervangende schaamte en gekromde tenen voel ik soms met mijn plaatsgenoten mee.

Toch boeit het op een één of andere manier elke keer weer. Ik blijf gewoonweg hangen tot het programma is afgelopen. Waarom? Ik kan dat eigenlijk niet uitleggen. Een gedegen antwoord hierop moet ik schuldig blijven. In al haar eenvoud heeft het iets dat blijft trekken. Wat dat dan is? Weet u het wellicht? In dat geval... zeg het maar. Voor nu sluit ik af met: volgende!

Weidemelk (2)

Op 19 juni 2011 publiceerde ik hier een artikel waarin ik, met lichte (zelf) spot, de betrouwbaarheid van het zuivelprodukt weidemelk ernstig in twijfel trok. Ik heb het daar niet bij gelaten en ben als een soort van aspirant-journalist een klein onderzoekje gestart naar deze materie. Hier volgt een verslag van mijn bevindingen.

Thuis zijn wij als gezin regelmatig consument van de zogenaamde 'weidemelk' van de Lidl. Volgens deze pagina, onderdeel van de website van deze firma, wordt de controle op weidemelk uitgevoerd door de instantie Qlip. Deze heb ik dan ook op 4 janauri 2012 een mail gestuurd naar deze toezichthoudende organistie met de volgende inhoud:

Hallo,
Ik ben een regelmatige consument van de zogenaamde 'weidemelk' van de Lidl. Volgens de website van deze firma wordt de controle hierop door uw organisatie gedaan. Zie hier. Nu heb ik naar aanleiding van de tekst op de verpakking al eens een artikel op mijn weblog geschreven. Zie hier voor de precieze tekst, waarvan de strekking humoristisch maar ook betwijfelend van aard is. Ik vraag mij dan ook af hoe betrouwbaar het begrip weidemelk eigenlijk is! Zou u mij meer kunnen vertellen om mijn twijfels weg te nemen? Graag hoor ik spoedig iets van uw organisatie. Bij voorbaat dank.
m.v.g.
Jolmer Winkel
Ede

Nadat ik het deze mail had verstuurd schoten het aantal hits van het genoemde artikel in de hoogte. Het werd dus volop gelezen. Toch bleef het angstvallig stil. Na een poosje nogmaals een berichtje gestuurd over de stand van zaken. Een reactie is in aantocht kreeg ik te horen. Op 30 januari 2012 kreeg ik dan ook een mail met de volgende inhoud:

NL_M_IN_QS NL_M_IN_QS/LIDLNL@lidl.nl
Uw stelling: 100% weidemelk …. niet geloofd wordt door elk

Geachte heer Winkel,
In uw e-mail van 4 januari 2012 heeft u ons gewezen op uw weblog en de vraag voorgelegd hoe betrouwbaar het begrip weidemelk eigenlijk is. Naar aanleiding van uw vraag bericht ik u als volgt.

In uw weblog geeft u aan dat u meer als gemiddelde kennis heeft van de melkveehouderij. Uitgaande van uw eigen ervaring geeft u uw visie op het begrip weidegang.

Het is gebruikelijk dat de melkkoeien niet het hele jaar buiten lopen. De klimatologische omstandigheden tijdens dewintermaanden en het vroege voorjaar laten het niet toe dat de dieren buitenlopen. De melkkoeien lopen buiten tijdens het weideseizoen.

Het weideseizoen is de periode tussen 1 mei en 1 november van het lopende kalenderjaar. Rond 1 mei wordt in de regel de eerste gras gemaaid. Vanaf dat moment is er in de weide voldoende gras voor de dieren om te grazen.

Ook tijdens het weideseizoen kan het gebeuren dat de melkkoe niet elke dag in de weide loopt. Hiervoor kunnen allerlei redenen zijn zoals bijvoorbeeld ziekte van het dier, eigen keuze van het dier om in de stal te blijven of weersomstandigheden zoals bijvoorbeeld extreme hitte.

In een normale bedrijfsvoering van een melkveehouderij wordt een melkkoe in het weideseizoen in de gelegenheid gesteld om te beschikken over weidegang en te grazen. Het uitgangspunt is dat het dier tijdens de weideperiode beschikking heeft over weidegang.

We zien echter in de laatste jaren dat er een groeiende tendens is om de melkkoeien het hele jaar door binnen te houden. Dit is een maatschappelijk ongewenste ontwikkeling. Maatschappelijk gezien wordt uit oogpunt van dierenwelzijn de voorkeur gegeven aan weidegang tijdens het weideseizoen.

Lidl Nederland heeft in deze ontwikkeling haar maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen. Zij is als bedrijf van mening dat melkkoeien tijdens het weideseizoen de beschikking moeten hebben over weidegang.

Daarom is samen met Qlip N.V. een weidegang borgingssysteem ontwikkeld die borgt dat de dagverse melk, die door de Nederlandse Lidl filialen wordt verkocht, afkomstig is van melkkoeien die de beschikking hebben over weidegang. Bij het begrip weidegang wordt uitgegaan van een normale bedrijfsvoering op een melkveehouderij.

Met de aanduiding 100% weidegang wordt beoogd dat de melkkoeien tijdens het weideseizoen gedurende minimaal 120 dagen en gedurende minimaal 6 uur per dag de beschikking hebben over weidegang en dat een belangrijk deel van het rantsoen, dat door de dieren wordt gegeten, afkomstig is van door de dieren gegraasd gras.

De deelnemende melkveehouders moeten aantoonbaar maken hoe zij voortdurend borgen dat de dieren in het weideseizoen de beschikking hebben gehad over weidegang. De melkfabriek moet borgen dat de melkpakken die het logo dragen aantoonbaar zijn afgevuld met melk afkomstig van deze koeien.

De melkveehouder en melkfabriek worden door Qlip N.V. geaudit. Tijdens de audit wordt door auditoren van Qlip N.V. beoordeeld in hoeverre de melkveehouder en melkfabriek aantoonbaar maken dat de melk afkomstig is van dieren die tijdens het weideseizoen de beschikking hebben gehad over weidegang.

Tot slot onderschrijf ik uw slotconclusie dat weidemelk nog steeds goed is voor elk.

Met vriendelijke groet,
Mit freundlichen Grüßen

Afdeling kwaliteit
Lidl Nederland GmbH
Tel.: (0031) - (0)35-52 87 220
Fax.: (0031) - (0)35-5287173


Het volgende valt mij dan op:

De firma Qlip, die toezicht houdt op de gang van zaken rond de produktie en verkoop van weidemelk, kan of mag mij niet van antwoord voorzien en stuurt mijn brief vervolgens door naar haar opdrachtgever, de Lidl.

Het antwoord dat ik vervolgens ontvang is niet persoonlijk ondertekend door een medewerker van de afdeling kwaliteit. De mail is afkomstig van het merkwaardige adres: NL_M_IN_QS/LIDLNL@lidl.nl

De strekking van het antwoord dat ik van de Lidl ontving is ronduit duidelijk. Door middel van audits, laat maar zeggen steekproeven, wordt er gecontroleerd of de geleverde melk als weidemelk kan worden aangemerkt. In mijn artikel heb ik duidelijk gemaakt hoe gemakkelijk het is bewust dan wel onbewust de gestelde criteria te overschrijden.

Om echt alles af te kunnen dekken is er een enorme controlerende instantie nodig die continu melkveehouders en zuivelbedrijven in het oog houdt. Zolang dat niet het geval is kan er nooit een 100% weidemelk garantie worden geclaimd. In mijn optiek blijft het misleiding om dit zo op de verpakking van melk te vermelden.

Multiculturele Werkvloer

De multi-culturele samenleving is mislukt! Het klinkt weleens uit de mond van mijn collega Kees. De ondertoon is dan ironisch. Het ontlokt aan ons beiden dan een ferme lach. Wellicht doet deze voornaam u vermoeden dat hij misschien familie is van Henk en Ingrid?

Maar nee, dit is niet geheel conform de werkelijkheid. Mijn collega is namelijk een Turk! Net iets in de twintig toen hij naar Nederland kwam. Een daadkrachtig feit in z'n integratieproces was dan ook dat hij zich hier Kees gingen noemen. Kijk, dat hoor je nu niet vaak dat iemand van allochtone komaf zich zo'n oer-Hollandse naam laat aanmeten.

In de gesprekken die wij voeren is er vaak wederzijds herkenning. In heel veel dingen denken we identiek. Onze visie op mensen, op de samenleving. De normen en waarden die wij hanteren. Hij geworteld in een islamitische cultuur en ik in die van gereformeerde snit. Symbolisch kunnen we vaak elkaar de hand schudden.

Misschien is de multiculturele samenleving inderdaad wel mislukt op macro-niveau. Heerst er een levensgroot 'wij tegen zij' gevoel. Maar in het klein proberen wij deze in stand te houden en te koesteren. Als bevestiging daarvan begroeten we elkaar op de werkvloer ergens in het Frankenengse dan ook regelmatig met: "Hé... multi-culturele collega!"

Een Flauw Gebaar?

De gemeente Ede stelt voor elk huishouden 5 kg strooizout gratis beschikbaar. Op zich een mooi gebaar. Dit allemaal om de verantwoordelijk voelende burger te stimuleren plekjes sneeuw- en ijsvrij die moeilijk toegangelijk zijn of waar de lokale overheid gewoonweg niet wil strooien. Nu kruip ik graag in de rol van calculerende onderdaan. Want wat zal uiteindelijk 5 kg strooizout kosten?

De gemeente koop het met gigantische hoeveelheden in. Ik neem het ruim en schat nooit meer dan 10 eurocent per kilo. Ik kan dus voor een halve euro zout gaan halen bij 'het stort'. Nu woon ik redelijk dichtbij maar er zijn Edenaren die hiervoor wel zo'n 8 kilometer heen en terug moeten rijden. Ze moeten toevallig van iets af willen maar anders zal men hiervan echt geen gebruik gaan maken. Want dat is dus 2 liter benzine 'verstoken' om 50 cent aan natriumchloride rijker te worden!

Aanschouw het rendement en trek uw conclusie. Ik denk dan ook niet dat er veel gebruik van het aanbod wordt gemaakt. Ik zou wel een betere manier van distributie kunnen bedenken. Nogmaals het gebaar doet mij lichtelijk ontdooien maar mist uiteindelijk haar doel denk ik dan. Hopelijk kan de gemeente wat met mijn (on)gezouten kritiek. De aankoop van strooizout gaat voorlopig weer op eigen kosten.

Ik ben van start gegaan met het schrijven van wat kortere columns die betrekking hebben op het leven in Ede in de breedste zin. Zo nu en dan wil ik dan ook een bepaald aspect van het leven hier in de vallei van de Veluwe onder de aandacht brengen. Dit allemaal onder de noemer 'Ede in de etalage'. Dit is dus de eerste in deze serie.