Missie Berlijn

Begin van dit jaar kwam ‘Missie Berlijn’ uit, het nieuwste boek van de Edese schrijver George Knottnerus. Dit keer een roman gebaseerd op het verhaal van Marinus van der Lubbe. Op 10 januari was het namelijk precies 80 geleden dat deze uit Leiden afkomstige man de geschiedenis inging als het eerste Nederlandse slachtoffer van de nationaal socialistische ideologie. In 1934 werd hij op bijna 25 jarige leeftijd onthoofd op als vergelding op brandstichting in het Rijksdaggebouw te Berlijn.

 In het café van Cultura vertelt de auteur Knottnerus over zijn persoonlijke motivatie om in het leven van communist, anarchist en einzelgänger Van der Lubbe te duiken. Een grote interesse in geschiedenis en internationale politiek blijkt ten grondslag te liggen aan het onderwerp.

 Hij herinnert zich hoe er in zijn jeugd karig is gesproken over deze gebeurtenis en de verdere betekenis ervan. Hoe de Engelse staatsman Chamberlain na het verdrag van Versailes in 1919 het idee had dat er goed zaken waren te doen met Hitler. Hoe de nog jonge van der Lubbe al vroeg doorhad dat er grote onrust en oorlog aan stond te komen. Marinus reisde naar Berlijn om te participeren in de communistische opstand tegen de sterk in opkomst zijnde beweging rond Adolf Hitler.

Hij merkte al snel dat dit niet echt van de grond kwam. Een illusie armer was hij al weer op de terugweg toen hij toch besloot terug te keren richting Berlijn. Toen hij werd gearresteerd op verdenking van brandstichting grepen de nazi’s dit aan om de jacht op prominente communisten te openen. Het bracht de toenmalige gebeurtenissen in een stroomversnelling. Het proces tegen Van der Lubbe zou zowel door de nazi’s als de communisten aangegrepen worden voor eigen propaganda en complottheorieën.

Voor het onderzoek bij dit boek bezocht Knottnerus o.a. Leiden, Berlijn en Leipzig waar het proces tegen van der Lubbe heeft plaatsgevonden. De roman is opgebouwd rond de ontmoeting die Marinus van der Lubbe heeft gehad met een Hongaarse vrouw die als de personage Zizi in het boek wordt opgevoerd. Van der Lubbe zou ooit deel aan een zwemwedstrijd met als doel het kanaal over te steken en hiermee een fiks geldbedrag in de wacht te slepen.

Daar ontmoette hij deze vrouw en dit zou niet zonder gevolgen blijven. De oud-jurist George Knottnerus is buiten schrijver en dichter ook actief als deeltijdpostbezorger in de wijk Rietkampen. Missie Berlijn is uitgegeven door uitgeverij Gopher en de presentatie van deze roman heeft op 9 januari plaatsgevonden op het Van der Lubbehof in Leiden en in de nabijgelegen bibliotheek.