25 Jaar Operator

Een heus jubileum is er te vieren. Het is intussen 25 jaar geleden dat ik begonnen ben met betaalde arbeid en mijn eerste vaste aanstelling een feit was. Op maandag 26 Augustus 1985 begon mijn carrière als (proces) operator en sindsdien ben ik deze functie blijven uitoefenen.

Ik weet niet of een meester of juf het mij op de lagere school heeft gevraagd. Mocht ooit de vraag zijn gesteld: “Wat wil je later worden Jolmer?”, dan was het antwoord zeker niet “Operator!” geweest. Ik had er namelijk nog nooit van gehoord, laat staan dat ik toen al een idee had van wat ik later zou willen gaan doen.

“Wat is dat… een operator?”. Deze vraag volgt wel eens als ik vertel wat ik doe voor de kost. Ik zal dan ook in het kort proberen uit te leggen wat dit beroep inhoudt. Dit dus voor degenen die eigenlijk geen goed beeld hebben van de werkzaamheden van een operator! Even kort door de bocht geformuleerd zou ik het op de volgende manier willen beschrijven:

Een operator is iemand die verantwoordelijk is, en zorg draagt voor, een bepaald (deel) proces waarbij een (half) produkt wordt vervaardigd dan wel wordt bewerkt.

Hierbij de volgende opmerkingen:

- De aard en de vorm (vast, vloeibaar, gas) van het (half) produkt kan divers zijn.
- Het bewerken kan mechanisch of chemisch zijn of een combinatie van beide.

Werkzaamheden rond dit gebeuren zijn zaken zoals:

- Toezicht houden op en bijsturen van het proces.

- Bedienen van machines, apparatuur en computers

- Aan- en afvoer van grondstoffen of eindprodukten (veelal met heftruck).

- Afvullen van half/eindprodukten in diverse soorten verpakkingen.

- Administratieve taken en planning

- Monsternemen, analyseren en correcties toepassen (i.s.m. kwaliteitskontrole)

- Verhelpen van storingen en kleine reparaties of aanpassingen uitvoeren.

- Schoonmaken en onderhouden van apparatuur.

Ik neem jullie nu dan ook een kwart eeuw mee terug in de tijd…

De Rendac Jaren (16)

In mei van 1985 heb ik gediplomeerd de Middelbare Agrarische School verlaten. Ik had al eerder vakantiewerk voor dat jaar geregeld bij de Nederlandse Thermo-chemische Fabrieken, kortweg N.T.F. te Bergum. Later is deze naam veranderd in Rendac (Rendering Activities) en nog later in Sonac.

Ik had in het laatste schooljaar kennis gemaakt met computers en wou er zelf ook wel eentje aanschaffen. Aan dat doel heb ik dan ook het eerste verdiende vakantiegeld besteed. Ik werd de trotse eigenaar van een Commodore 64 en deze machine zou aan de basis staan van een liefhebberij die tot nu toe is gebleven.

Op maandag 24 juni begon ik dus als vakantiehulp en dat als ondersteuning voor het werk in de drie-ploegendienst. Ik begon op die dag in de nachtdienst weet ik nog goed. Na zeven weken was de contractperiode voorbij en kon op mijn verzoek verlengd worden met twee weken. Op de laatste dag kwam de ploegenchef (eok) bij mij of ik me wou melden bij de productiemanager. Die had begrepen dat ik geen verdere plannen voor een vervolgstudie had en bood mij op deze vrijdag een vaste betrekking aan met de vraag: “Of ik maandag al kon beginnen?”.

Zo begon het dus allemaal. Dit met de achterliggende gedachte dat het tijdelijk van aard zou zijn. Ik had eigenlijk het plan om verder te gaan kijken naar iets waarbij mijn interesse in de rundveefokkerij kon worden gecombineerd met computers. Maar het is er nooit van gekomen en mijn verblijf bij dit bedrijf heeft uiteindelijk 16 jaar geduurd.

De aard van de werkzaamheden waren het verwerken van diverse soorten slachtafvallen en kadavers. Hierbij worden deze eiwitrijke stoffen niet vernietigd maar bewerkt zodat ze vooral kunnen worden gebruikt in bepaalde soorten voer bestemd voor de intensieve veehouderij.

De verschillende afdelingen voor werkzaamheden als operator waren in die tijd:

- Bloed/veer
- Haarfabriek
- Vulafdeling
- Destructor (C.G.)
- Autoclaven
- Malerij
- Korrelperserij
- Ketelhuis

Ik ben begonnen als ‘werknemer algemene hulpdiensten’. Als je na een bepaalde tijd op een aantal afdelingen goed functioneerde kon je een loonschaal omhoog. Na deze stap ben ik op een gegeven moment gevraagd om een opleiding tot proces-operator te volgen. Ik heb toen ook de Vapro B richting gevolgd. Deze opleiding bestaat uit het in twee jaar volgen van het theoretische gedeelte met bijbehorend examen. Daarna moet er een zogenaamd takenboek worden gemaakt. Hierin moeten 18 verschillende processen binnen het bedrijf worden beschreven. Dit allemaal met tussentijdse en eindexamen heb ik dan ook succesvol kunnen afronden. Veel kennis rijker en enkele loonschalen erbij was de uiteindelijke beloning voor deze geleverde inspanning.

Ik deed het werk met plezier. Dit in combinatie met een gunstige woon/werkafstand (3km), een goed salaris (met ploegentoeslag) en relatief veel vrije tijd hebben mij eigenlijk nooit meer naar ander werk meer doen zoeken. Ik was ook als één van de weinige mensen binnen het team van operators inzetbaar op alle afdelingen.

Verder ben ik ook enkele malen gevraagd voor enkele projecten buiten het eigenlijke operatorwerk. Zo heb ik me zo’n drie-kwart jaar (in dagdienst) bezig mogen houden met het ontwerpen van displays en implementeren van regelkringen voor het Honeywell Scan 3000 besturingssyteem. Dat was ook een leerzame tijd en een periode waar ik nog wel eens met plezier aan terugdenk.

In 1999 heb ik mijn vrouw leren kennen en in oktober 2000 zijn we getrouwd. Het was dan ook de bedoeling dat we ons ergens zouden gaan vestigen. In april van 2001 zijn we dan ook naar Barneveld verhuisd en kwam er na 16 jaar een einde aan de Rendac periode.

Tenslotte nog een opmerking over de aard, het nivo en de veelzijdigheid van de werkzaamheden als operator bij Rendac. Op het moment van uitvoeren had ik eigenlijk nooit het gevoel dat het speciaal was waarmee ik bezig was. Alle werk kan uiteindelijk als sleur worden beleefd. Pas later, na diverse andere bedrijven en werkzaamheden, kom je tot de slotsom dat het toch echt anders lag dan dat je het in die tijd beleefde!



De Givaudan Maanden (2)

Een eerste vereiste voor verhuizing naar ‘het midden des lands’ was het vinden van ander werk. Ik heb toen via de website van de Vapro gekeken wie voor deze regio als consulent werkzaam was. Een mailtje met de vraag bij welke bedrijven in de buurt van Barneveld werken operators met een Vapro-opleiding was de volgende actie.

Ik kreeg spoedig een antwoord terug waarin enkele ondernemingen met de aard van hun werkzaamheden werden genoemd. Ik koos voor de produktie van geur- en smaakstoffen en stuurde een open sollicitatie naar Givaudan in het bekende ‘kiependarp’. Spoedig volgde een uitnodiging voor een gesprek en was de zaak rond.

Amper hier aan het werk, in juni van 2001, zag ik een advertentie van een ander bedrijf op hetzelfde industrieterrein. Hierin werd iemand met Vapro-papieren gevraagd voor werkzaamheden in dagdienst. Daar ik al meer dan 16 jaar op onregelmatige tijden had gewerkt was er intussen wel het verlangen ontstaan om dit te beëindigen. Ik solliciteerde en kreeg de baan bij Denka International. Ik heb de twee maanden proeftijd bij Givaudan volgemaakt en ben vanaf die tijd in dagdienst gaan werken.



De Denka Jaren (4)

Halverwege augustus 2001 ben ik bij Denka International begonnen op de zogenaamde synthese-afdeling. Dit bedrijf maakt diverse soorten chemische bestrijdingsmiddelen. Vaak wordt het verward met het bekendere Denkavit. In een ver verleden waren beide onderdeel van één onderneming maar er heeft op een bepaald moment een splitsing plaats gevonden. De produktie van veevoeders bleef in Voorthuizen en met een chemische bedrijf werd op industrieterrein de Harselaar een start gemaakt.

Als operator was ik dan ook voornamelijk betrokken bij de produktie van DDVP, het feromoon muscalure en diverse soorten granulaat. De arbeidstijden waren heel aangenaam. Er werd op maandag tot en met donderdag een half uur extra gewerkt zodat er dan op vrijdagmiddag om 14.15 kon worden gestopt. Aan de redenen die ten grondslag liggen aan het vertrek bij Denka wil ik in de toekomst nog eens aandacht schenken op mijn weblog.

De CSK Jaren (2) 

CSK Food Enrichment is de volledige naam van dit bedrijf. Het is gevestigd op het terrein van het Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek (NIZO) te Ede. CSK is een commercieel bedrijf dat zich bezig houdt met het kweken van diverse soorten zuurselconcentraten (bacteriën) nodig voor de produktie van kaas, yoghurt en kwark. Het moederbedrijf staat in Leeuwarden.

Op 1 janauri 2006 ben ik hier begonnen en in principe was het een baan in dagdienst met variabele begin- en eindtijd. Dat had te maken met een aantal kweekprocessen dat grillig van aard is. Het tijdstip dat een bepaald zuursel ‘klaar’ was kon sterk varieren en was van te voren soms moeilijk te bepalen. Het moest nog dezelfde dag verder verwerkt worden zodat de reiniging van de installaties kon plaatsvinden voor de produktie van de volgende dag. Je wist daardoor nooit precies van te voren hoe laat je thuis zou zijn. Dat had ook zo z’n voordeel, soms was je dan ook ‘s middags vroeg thuis.

Ik had het erg naar mijn zin bij CSK maar het invoeren van een ploegensysteem met nacht- en continu weekendwerk hing steeds als een soort van ‘zwaard van Damocles’ boven de arbeid. Toen ik een personeelsadvertentie in een lokale krant zag staan van de firma Tanatex te Ede heb ik gereargeerd. Ze zochten een operator en dat in dagdienst met vaste tijden (08.00-16.30). Dit en wederom werk dicht bij huis (soms ga ik lopend) was dan ook de hoofdreden om op dit moment een switch te maken. Een poosje daarna is dan ook het zwaard werkelijk gevallen heb ik intussen vernomen.


De Tanatex Jaren (?)

Op 1 januari 2008 ben ik bij Tanatex Chemicals gaan werken dat op industrieterrein Frankeneng te Ede is te vinden. Deze onderneming produceert en verkoopt voornamelijk vloeistoffen die nodig zijn in de textielbranche. Produkten die dus nodig zijn om bepaalde eigenschappen te kunnen geven aan kleding, tentdoek, tapijt etc.

Ik ben werkzaam op de formuleringsafdeling waar, in een tiental ketels, een breed scala aan produkten wordt gemaakt. Het werk bestaat dan ook voornamelijk uit het aanrijden van grondstoffen (vloeibaar of in poedervorm) om deze vervolgens te doseren en te mengen met vloeistoffen die via een zogenaamd kranenblok afkomstig zijn uit grote bulktanks. Soms moet de (deel) inhoud verwarmd dan wel gekoeld worden. Via het volgen van goed gedocumenteerde werk- en veiligheidsvoorschriften wordt dan een eindprodukt vervaardigd dat aan alle gestelde eisen voldoet. Door de ketelinhoud vervolgens onder druk te brengen wordt het produkt vervolgens getransporteerd naar de afvulafdeling.

In eerste instantie zou ik na een jaarcontract, bij wederzijds goedvinden, een vaste aanstelling krijgen. Toen 2008 zo’n driekwart verstreken was deed de wereldwijde recessie z’n intrede en waren de gevolgen bij Tanatex ook goed merkbaar. In plaats van een vaste baan werd het een vervolgcontact van 4 maanden. Daarna volgde nog een contractperiode van 6 maanden. In de tussentijd herstelde de situatie zich in de goede richting en kon er een vaste aanstelling ondertekend worden.


Bijschrift bij de foto's:

- Rendac : Ik ergens in 2000, buiten bij de malerij (foto D. van der Duim).
- Denka : De installatie voor de produktie van muscalure.
- CSK : Ik in de functie van 'beeldscherm-operator' (foto A. Buurman).
- Tanatex : De formuleringsafdeling waar ik nu werkzaam ben.
*