Sjors Van De Rebellenclub

Dit jaar is het 25 jaar geleden dat ik begonnen ben met betaalde arbeid. In die periode heb ik bij vijf verschillende bedrijven een flink aantal mensen leren kennen. Hoewel ik Sjors maar een paar maanden heb meegemaakt heeft hij wel een dusdanige indruk gemaakt dat ik nu een heus artikel op mijn weblog aan hem heb gewijd. Wat hem zo speciaal maakte? Lees en oordeel zelf.

Hij kwam binnen als uitzendkracht voor het inpakken van dozen. Mijn chef had van te voren al te horen gekregen dat ze iemand gingen sturen van zijn leeftijd. Toen het bleek dat Sjors al in de zestig was, viel deze opmerking voor de chef opeens heel rauw op z’n (bijna kale schedel) dak. Hij was tenslotte maar begin vijftig! Voor het inpakwerk was het altijd een komen en gaan van mensen. Maar een al wat oude(re) man die in de VUT zat hadden we nog niet gehad. “Maar goed, waarom ook niet?” leek het devies van de leiding te zijn… “Laat maar komen die man!”.

Amper was Sjors binnen of hij ging al heel gerichte vragen stellen. Waarom verpakken jullie dat zo… is het niet beter om het zo te doen? Waarom is voor het afvullen deze methode gekozen? Als je de snelheid op dat punt gaat variëren is dat wellicht geen betere manier om (...)? Vraag na vraag vuurde hij af op ons af. Het was al snel duidelijk: een man met verstand van zaken zoals techniek, logistiek en statistiek was binnengetreden. En dat was nog maar het topje van de ijsberg van dingen waarover hij wist mee te praten. “Als ik ergens binnenkom dan weet ik na een kwartier al hoe de dingen in elkaar steken” zei hij op een gegeven ogenblik tegen mij. Daarbij doelde hij vooral op de menselijke verhoudingen. Z’n mensenkennis had hem blijkbaar ver gebracht.

De vraag die mij eigenlijk bezig hield was van een geheel andere orde. Ik wou graag weten waarom iemand zich bij een zuivelbedrijf laat detacheren voor lopende bandwerk met een achtergrond als o.a. interim-manager? Ik schrijf o.a. want hij had mij intussen al verhaald over diverse functies die hij in zijn leven had bekleed. Hij doseerde rustig en gaf enkele redenen op voor zijn aanwezigheid. Het pre-pensioen bleek toch lager dan hem was voorgerekend. Z’n vrouw was veel van huis om op de kleinkinderen te passen. Hij had enkele dure hobbies die gefinanciëerd moesten worden. Maar vooral... hij verveelde zich eigenlijk.

Sjors leek moeiteloos het gesprek aan te gaan met een ieder waar hij mee moest gaan samenwerken. Vanaf het eerste pak dat uit de afvulmachine sloop had hij het gesprek stevig in handen en liet het niet los tijdens de duizenden die gingen volgen. Hij gaf wel ruimte voor een reactie maar schakelde daarna steevast weer moeiteloos over naar een gesprek met een hoog monologisch gehalte. Geen onderwerp ging hij uit de weg. De man had overal kijk op wat dan ook automatisch altijd resulteerde in het ventileren van een doordachte mening. Niet iedereen kon dit aan moet ik eerlijkheidshalve vermelden. Op een gegeven moment kwam ik een collega buiten tegen. Deze inhaleerde stevig de rook van een sigaret om dit even later krachtig de atmosfeer in te blazen. “Zo… even genieten van dit Sjors-vrije moment” klonk het verzuchtend.

Ja, zeker mensen… Sjors had visie. Hij verhaalde graag over de dingen die hij in zijn leven had gedaan. Het verhuren van zeejachten, het saneren van een enveloppenfabriek, het runnen van een lokaal televisiestation, het uitgeven van bladen. De lijst was werkelijk lang. Je kon iets noemen en hij had er op één of andere manier mee te maken gehad.

Ook op maatschappelijk gebied had hij zich flink laten gelden. Begonnen als lid van D’66, later overgestapt naar de SP. Hij kon geanimeerd vertellen hoe hij menigmaal met Jan Marijnissen in discussie is geweest over de te volgen koers. Toen de partij met hem ging koketteren omdat ze met hem een miljonair in de gelederen hadden, stapte Sjors vervolgens op. Hij zocht aansluiting met het net opgerichte Leefbaar Nederland. Hij stelde zich beschikbaar als tegenkandidaat van Pim Fortuyn wat hem nog een optreden bij Barend & Van Dorp opleverde. Leefbaar Nederland kwam niet van de grond en Sjors heeft daarna nog met z’n eigen partij in de lokale Edense politiek een poging gedaan. Dit zonder enig succes.

Verder had hij enkele publicaties op zijn naam staan. Hij was actief betrokken geweest bij het emancipatieproces van allochtonen in de Nederlandse samenleving. Hij had een wetenschapsprijs ontvangen voor een populair-wetenschappelijk boek waaraan hij had meegewerkt. Ik kan hier nog wel even doorgaan met wat de beste man allemaal heeft gedaan. Sommige van mijn collega’s twijfelden openlijk of Sjors de waarheid wellicht iets geweld aandeed maar moesten na enkele gerichte google-acties hier toch van terug komen.

Al gauw verlegde Sjors z’n interesse van de infrastructuur van het bedrijf naar de mensen die er werkten. Hij legde mij haarfijn uit wie wel en wie niet goed functioneerden en wat er zou gebeuren met bepaalde posities als hij aan het roer zou staan. Dat er van de huidige situatie niet veel deugde was overduidelijk. Als uitzendkracht had hij het recht om dit tegen mij te ventileren. Sjors echter werd innerlijk sterk gedreven. Hij voelde dat hij er mee aan de slag moest gaan! Hij zocht de productiechef op voor een gesprek waarin hij z’n volledige visie op het bedrijfsgebeuren etaleerde. Hij deed zelfs het aanbod om geheel kosteloos verdere sessies hierover te organiseren. Het werd hoe langer hoe onrustiger binnen het bedrijf.

De aard van z’n gedrevenheid lag diep geworteld in z’n jeugd. In een klein dorpje onder de rook van Franeker lag de basis voor zijn voortvarendheid. Zelf heeft hij het op de volgende manier op zijn weblog beschreven:

Afkomstig uit een "achterlijk, agrarisch en religieus"-milieu (ref. uitspraak van Pim Fortuyn over niet-westerse immigranten) uit de binnenlanden van Friesland heb ik mij als achtste kind uit een groot boerengezin letterlijk naar boven en naar voren moeten vechten. Bovendien was ik volgens een bevooroordeelde hoofdonderwijzer na de lagere school slechts voorbeschikt om achter een hondenkar te lopen. Een fatalistische predestinatie waaraan ik mij met alle vrijkomende energie (met hulp van derden) heel snel voor 200 procent heb kunnen ontworstelen.

En na een heel leven van hard werken in het kader van de grote ontworsteling was hij nu hier bij ons. Zeg maar als een soort van wolf in schaapskleren tussen de zuivelpakken en de dozen. Rond de kerst zou Sjors z’n ‘finest moment’ gaan beleven. De traditionele kerstborrel was daar en onze visionair had een optreden als kerstman uitgedacht. Die dag was hij met de camper gekomen. Op een bepaald moment heeft hij zich hierin teruggetrokken om zich in het fluwelen rode pak te hijsen en de wollig gekrulde baard voor te hangen. Jo-ho-ho klonk het even later. Hij had de aandacht en dat zouden ze weten. Ik was (helaas) iets eerder vertrokken vanwege een andere verplichting. De afloop werd mij binnen een etmaal duidelijk.

De volgende ochtend trof ik Sjors al vroeg aan in de kleedruimte. “Ik denk dat ik mijn langste tijd hier wel heb gehad” sprak hij tegen mij. Ik keek verbaasd en Sjors ontvouwde voor mij zijn bevindingen van de vorige dag. Hij had een speech gehouden. Hij was zogenaamd in de hoofden van diverse mensen hoog en laag in de onderneming gekropen. En op die manier had hij zaken aan de kaak gesteld die er speelden. Maar de aanwezige leden van het management hadden er bij gestaan of ze elk net een kist met de allerzuurste appels hadden geconsumeerd. Zijn jo-ho-ho was overduidelijk, zonder een woord te spreken, beantwoord met een grondig no-no-no.

En inderdaad, de week daarop was het einde oefening voor Sjors. We hebben hem maar enkele maanden mee mogen maken maar het leken wel tropenmaanden. De rust keerde weer terug. Ik hoop maar dat de rebel in hem intussen definitief met pensioen is gegaan. Dat hij het schrikbeeld van de hondenkar nu voor eens en altijd achter zich laat. Gewoon lekker gaan wandelen met eigen hondjes. Een ritje maken met de sportwagen of de Harley. Er op uit met de camper. Maar nergens meer in gaan roeren en gewoon genieten van de rust. Maar ik ben bang dat het bloed kruipt waar het niet kan gaan!