Ik was bezig met het laatste gedeelte van een treinreis door het westen van de Verenigde Staten Het grootste gedeelte van het traject Denver-Seattle zat er op. Een paar uur nog en er zijn zo’n slordige vijfduizend kilometers door mij afgelegd in het land van de 'onbegrensde mogelijkheden'.
De trein mindert vaart ten teken dat het volgende station in aantocht is. Ik draai aan de afstemknop van mijn walkman op zoek naar een lokaal radiostation. Op zoek naar muziek nu de batterijen het vermogen niet meer kunnen leveren een cassettebandje op het juiste toerental te houden. Het restant aan energie is nog wel voldoende om nog een poosje naar de radio te luisteren. Ik zal in Seattle wel nieuwe gaan kopen.
De trein is intussen geheel tot stilstand gekomen. Het perron is leeg en ik zie ook niemand die deze plek als eindbestemming heeft en net is uitgestapt. Ik buig me voorover om iets eetbaars te zoeken in mijn reistas. Het levert een muslireep op. Als ik weer opkijk zie ik een jongeman naderen, gemillimeterd haar, strakke spijkerbroek en wit t-shirt. Ik schat hem begin twintig. Alles lijkt er op dat hij naast me komt zitten. Zijn baggage wordt in het daar voor bestemde rek gelegd. Nadat hij plaats heeft genomen knik ik hem vriendelijk toe.
Na een poosje raken we in gesprek. Hij blijkt op weg te zijn naar Seattle waar hij het weekend door wil brengen. Hij is marinier van beroep en in die hoedanigheid is hij al enkele malen in Europa geweest. Hij stelt zich voor als Darrell. We komen te spreken over verschillen tussen de Amerikaanse en de cultuur hier in het westen van Europa. Hij blijkt goed op de hoogte te zijn van dingen die in beide continenten spelen.
Op een gegeven moment opper ik dat één van de aspecten van de Amerikaanse samenleving, waarmee ik erg moeite heb, vrij wapenbezit betreft. Dat iedereen, die aan bepaalde voorwaarden voldoet, een winkel kan binnen stappen om daar een vuurwapen naar persoonlijke smaak aan te schaffen! Het bleek een schot in de roos… ik had blijkbaar een wel heel gevoelige snaar geraakt.
Hij veerde op. Zijn stem veranderde van intonatie. Het gesprek was tot nu toe in balans geweest. Om de beurt hadden we ongeveer op gelijke voet de spreektijd kunnen invullen. Maar nu veranderde hij in de leraar en ik had maar te even luisteren. Hij doseerde en ik kreeg een fikse portie ‘constitutional rights’ over me heen gegoten. Zijn oratie ging verder over recht op zelfverdediging, over ‘amendments’ die aan de basis stonden van de Amerikaanse samenleving.
Ik bleef beleefd luisteren en wachtte totdat het heilige vuur in hem wat zou gaan minderen. Maar de uitsmijter moest nog gaan komen. Op een gegeven moment draaide hij zich van mij af en mocht ik de aanblik van z’n rug aanschouwen. Zijn hand zocht de onderkant van z’n t-shirt om deze vervolgens omhoog te trekken. Het volgende moment keek ik naar een glimmend pistool opgeborgen in een fraai leren holster. Ik had dus al geruime tijd naast iemand gezeten die gewapend op stap ging. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik mij hier werkelijk van bewust was.
Ik vroeg hem vervolgens of hij ooit het wapen had moeten gebruiken. Nee, dat bleek niet het geval te zijn. Wel verhaalde hij van een voorval in een metro-station. Hij was met een vriendin daar aanwezig en zij waren getuige hoe een groepje jongeren iemand lastig vielen. Hij sprak hen daarop aan waardoor er nu een dreigende houding richting hen ontstond.
Toen ze dichterbij kwamen en het erop ging lijken dat er werkelijk een bedreigende situatie aan het ontstaan was nam de vriendin vastberaden het woord. Ze sprak alleen maar; “Shoot 'em down Darrell!”. De jongens weifelden even en besloten om verder niets te ondernemen en kozen het hazepad. Want de kans dat er nu werkelijk een vuurwapen getrokken zou worden was reëel aanwezig.
Aan bovenstaande gebeurtenis moet ik nog wel eens terugdenken. Vooral als er weer eens een schietincident heeft plaatsgevonden in de Verenigde Staten. Als een gestoord persoon besluit het gehele magazijn leeg te vuren. Dat meestal op de eerste de beste die hij (eigenlijk nooit een zij) tegenkomt bij het betreden van een winkelcentrum, restaurant van een fastfoodketen of bedrijf waar in het verleden is gewerkt.
Verkerend in psychische nood, in een fase waarin irritatie is overgegaan in pure frustratie. Waar agressie een drijfveer wordt. Dat kan dan een uitweg vinden in het beëindigen van levens van enkele willekeurige passanten. Daar wordt later dan van gezegd dat ze slachtoffer zijn geworden van “Being at the wrong place at the wrong time”.
Wat nu als de jongeman die ik daar in die trein heb ontmoet later door bepaalde omstandigheden heel anders in het leven komt te staan? Wellicht wordt hij als militair uitgezonden naar Irak of Afganistan en maakt daar dingen mee die hem geestelijk laten wankelen. Door een economische recessie vallen een aantal schijnbare zekerheden in één keer weg. In persoonlijke sfeer vinden gebeurtenissen plaats die zijn mentale stabiliteit een flinke douw geven.
We zijn allemaal mensen, die door omstandigheden in een toestand kunnen raken waarvan we nu absoluut geen voorstelling kunnen maken. We blijken in staat te zijn dingen te gaan doen die we nu voor onmogelijk houden. De ramp is dan niet te overzien als je vrijwel altijd een vuurwapen bij je hebt en dat vervolgens een stem in je hoofd je opdraagt; “Shoot ‘em down Darrell!”
Naschrift:
Twee maanden nadat ik dit publiceerde schoot op 9 april 2011 Tristan van der Vlis zes mensen en daarna zichzelf dood in een winkelcentrum te Alphen aan den Rijn. Zeventien raakten er gewond. Daarna barste de discussie los omtrent het nut van schietclubs en wapenbezit hier in Nederland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten