Hoe God Uit Jorwerd Verdween

Naar aanleiding van een kortstondig verblijf in het zuiden van Fryslân heb ik bij thuiskomst het boek Hoe God Verdween Uit Jorwerd van schrijver Geert Mak maar eens uit de kast getrokken. Ik had deze al jarenlang ongelezen op de plank liggen.

Tijdens een midweek Gaasterlân werden een aantal kleine dorpjes doorkruist en kwam bij mij de parallel naar boven met het dorp Jorwerd door Mak in 1996 beschreven. Kleine woonkernen op het Friese platteland waar het lijkt of de tijd heeft stilgestaan.

Het boek is door mij ook gelezen met een grote mate van herkenning en inlevingsvermogen. Zelf heb ik mijn eerste 36 levensjaren in een dorpje, hetzij in een andere streek van de Friesland, doorgebracht. Ook ik ben bekend met veel zaken die in dit boek aan bod komen.

Het boek gaat over de geschiedenis van Jorwerd van 1955 tot 1996. Alle aspecten van deze compacte samenleving komen aan de orde. Sociale, maatschaplijke, economische en religieuze zaken worden door de schrijver grondig onder de loep genomen en beeldend weergegeven.

Geert Mak heeft naast veel gesprekken met (oud) inwoners ook met mensen van buiten gesproken die op een één of andere manier iets met Jorwerd te maken hebben (gehad). Verder heeft hij oude archiefstukken en kranten doorgenomen en refereert hij zo hier en daar naar wetenschappelijke onderzoeken uit binnen- en buitenland om een zo goed mogelijk beeld te schetsen van het dorp en haar geschiedenis.

Het leven in een klein dorp met zijn ongeschreven sociale wetten en rituelen herken ik dus heel goed. Onlangs vroeg mijn moeder mij of ik de manier van leven uit mijn geboortedorp mis? Mijn antwoord was ontkennend van aard. Hoewel het een goede periode is geweest heb ik ervaren dat het verblijf sinds 2001 in het 'midden des lands' mij in veel opzichten goede dingen heeft gebracht. Van heimwee is geen sprake.

Wellicht is dit meesterwerkje wat te lang onaangeraakt blijven liggen maar het is beslist een aanrader voor wie meer zou willen weten en begrijpen van het leven in een kleine woongemeenschap op het (Friese) platteland. Voor wie het heeft meegemaakt geeft het boek de gelegenheid tot een nostalgische terugblik of misschien roept het juist wel gevoelens van afkeer op. Maar het zal zeker wat met de lezer doen...